Als je met 3 of meer collega’s tegelijkertijd aanmeldt voor dezelfde cursus op een locatie is er groepskorting mogelijk! Neem dan contact met ons op.

vanmiddag (5 juni) van 13:00 tot ongeveer 14:00 uur zal de website niet beschikbaar zijn i.v.m. onderhoud.

Het preventieve effect van krachttraining bij chronische ziekten

Het preventieve effect van krachttraining bij chronische ziekten

“Bewegen is goed, meer bewegen is beter” is het welbekende advies beschreven in de Nederlandse Norm Gezond Bewegen[i]. Naast voldoende dagelijkse beweging zoals lopen, fietsen en huishoudelijke taken is het advies om minimaal twee keer per week bot- en spierversterkende oefeningen uit te voeren. Voldoende lichaamsbeweging werkt niet alleen gezondheidsbevorderend maar dient tevens als preventief middel in het verkleinen van de kans op (chronische) ziekten. Naast aerobe duurtraining lijkt ook krachttraining een mogelijk preventieve bijdrage te kunnen leveren in het ontstaan van o.a. hart- en vaatziekten, diabetes mellitus en verschillende soorten kanker. In deze wetenschappelijke samenvatting van het artikel van Momma en collega’s (2022)[ii] staan we stil bij de gunstige effecten van krachttraining in het verkleinen van de kans op chronische ziekten en vroegtijdige sterfte.

Doel van het onderzoek

De systematic review en meta-analyse van Momma en collega’s (2022), Muscle-strengthening activities are associated with lower risk and mortality in major non-communicable diseases: a systematic review and meta-analysis of cohort studies, had als doel te onderzoeken wat de effecten van krachttraining zijn op het ontstaan van chronische ziekten en het risico op vroegtijdige sterfte. Naast het algemene effect van krachttraining heeft het onderzoek ook gekeken naar het effect van krachttraining bij verschillen in frequentie en dosering. Na selectie zijn er uiteindelijk zestien studies opgenomen in het onderzoek van Momma en collega’s (2022). Deze studies zijn uitgevoerd tussen 2012 en 2020, waren gericht op volwassenen tussen de 18-98 jaar waarbij mensen meerdere jaren in de tijd zijn gevolgd. Onder krachttraining vielen alle vormen van weerstandstraining, training met gewichten en calisthenics. Hieronder worden de belangrijkste bevindingen uiteengezet.

Algemene effect van krachttraining

In het onderzoek van Momma en collega’s (2022) zijn een zevental artikelen opgenomen waarin onderzoek is gedaan naar het effect van krachttraining op het algemene risico van vroegtijdig overlijden. Hieruit blijkt dat het algemene risico op vroegtijdig overlijden met 15 procent verlaagd kan worden door de inzet van krachttraining. Het laagste risico op vroegtijdige sterfte werd gevonden wanneer mensen gemiddeld 40 minuten per week krachttraining beoefenden. Wanneer krachttraining en aerobe duurtraining gecombineerd worden, kan dit het risico op vroegtijdig overlijden zelfs met 40 procent verlagen. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de bewijskracht beperkt is door grote verschillen tussen de onderzochte studies (bijv. in populatie, uitvoering van het onderzoek en tijd dat mensen gevolgd werden).

Krachttraining en chronische ziekten

Binnen het onderzoek van Momma en collega’s (2022) is er ook gekeken naar het effect van krachttraining op het risico voor het ontstaan van een aantal chronische ziekten en de kans op vroegtijdige sterfte als gevolg van deze ziekten. Zo is er gekeken naar het effect van wekelijkse krachttraining op het ontstaan van hart- en vaatziekten. Uit cijfers blijkt dat het risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten door de inzet van wekelijkse krachttraining kan worden verlaagd met 17 procent. Het grootste preventieve effect werd gevonden bij 60 minuten krachttraining per week. Het positieve effect van krachttraining loopt door tot 130 minuten krachttraining per week, daarna verdwijnt het gunstige effect en loopt de kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten weer op. Tevens kan krachttraining de kans op vroegtijdige sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten verkleinen. Wanneer krachttraining wordt gecombineerd met aerobe duurtraining, dan kan dit de kans op vroegtijdige sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten verkleinen met maar liefst 46 procent.

Ook lijkt frequente krachttraining de kans op het ontstaan van kanker in het algemeen met 12 procent te kunnen verlagen en het risico op longkanker met 10 procent. Krachttraining lijkt daarbij het grootste beschermende effect te hebben wanneer er 30 minuten per week wordt getraind. De combinatie van krachttraining en aerobe duurtraining blijkt tevens gunstig in het verkleinen van het risico op vroegtijdige sterfte als gevolg van diverse soorten kanker. Onderzoek naar het preventieve effect van krachttraining op het ontstaan van specifieke soorten kanker waaronder darm-, nier-, blaas- en alvleesklierkanker laat geen duidelijke resultaten zien.

Wekelijkse krachttraining blijkt daarentegen wel gunstig om het ontstaan van diabetes mellitus te kunnen verkleinen met 17 procent. Het preventieve effect van krachttraining blijkt het grootst bij 60 minuten krachttraining per week. Daarnaast blijkt het risico op het ontstaan van diabetes mellitus bij iedere toevoeging van 10 minuten extra krachttraining per week verder af te nemen.

Conclusie en aanbevelingen

Het onderzoek van Momma en collega’s (2022) bevestigt dat krachttraining een gunstig effect kan hebben in het verkleinen van het risico op het ontstaan van een aantal chronische ziekten en het verkleinen van de kans op vroegtijdig overlijden. Krachttraining als onderdeel van iemands wekelijkse sport- en beweegschema in combinatie met aerobe duurtraining zoals lopen of fietsen, lijkt daarbij extra gunstig voor mensen die kampen met bijvoorbeeld chronische hart- en vaatziekten. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen is een goed hulpmiddel om dit soort overkoepelende informatie om te zetten in praktische adviezen. Echter is ook het volgen van deze praktische adviezen niet voor iedereen even haalbaar. Het volgen van een beweeg- en sportschema vraagt naast motivatie en doorzettingsvermogen ook inzicht en kennis over de vormgeving en uitvoering ervan. Vanuit onze rol als gezondheidsbevorderaar kunnen we cliënten ondersteunen om constructieve stappen te zetten binnen hun dagelijkse beweeg- en leefstijl[iii]. Als fysiotherapeut kunnen wij daarin ‘het steuntje in de rug’ zijn; soms klein in de vorm van een gepersonaliseerd advies of oefenschema, soms groter door iemand uit te nodigen voor een specifieke beweeggroep of beweegprogramma.

[i] Kenniscentrum Sport & Bewegen. Beweegrichtlijnen. Geraadpleegd op 3 mei 2022, geraadpleegd vanhttps://www.kenniscentrumsportenbewegen.nl/producten/beweegrichtlijnen/#br-overzicht

[ii] Momma H, Kawakami R, Honda T, Sawada SS. Muscle-strengthening activities are associated with lower risk and mortality in major non-communicable diseases: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. Br J Sports Med. 2022 Feb 28:bjsports-2021-105061. doi: 10.1136/bjsports-2021-105061. PMID: 35228201. https://bjsm.bmj.com/content/early/2022/01/19/bjsports-2021-105061.long

[iii] Mutsaers J, Ruitenbeek T, Schmitt M, Veenhof C, Driehuis F. KNGF Beroepsprofiel Fysiotherapeut. Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, Amersfoort. 2021 maart.Telefoonnummer