Tool voor de fysiotherapeutische behandeling van mensen met musculoskeletale pijnklachten
De behandeling van mensen met musculoskeletale pijnklachten is voor veel fysiotherapeuten dagelijkse kost. Daar waar deze musculoskeletale problematiek vaak een multidimensionale gelaagdheid kent, vormt het onderzoeken, analyseren en interpreteren van alle betrokken factoren vaak een uitdaging. Vervolgens blijkt ook het opzetten van een passend, biopsychosociaal behandelplan niet altijd even eenvoudig. Ondanks de beschikbaarheid van wetenschappelijke evidentie en verschillende praktijkrichtlijnen, blijkt het lastig om deze kennis te vertalen naar ons dagelijks fysiotherapeutisch handelen.
Om deze kloof tussen theorie en praktijk te overbruggen, heeft een Australische groep fysiotherapeuten en onderzoekers het Musculoskeletal Clinical Translation Framework (MCTF) ontwikkeld (Mitchell, Beales, Slater & O’Sullivan, 2018)[i]. Middels dit raamwerk wordt getracht het biopsychosociaal handelen in de praktijk te ondersteunen en zo bij te dragen aan de integratie van theorie en praktijk. Binnen deze wetenschappelijke samenvatting zullen we stil staan bij de verschillende elementen waaruit het MCTF is opgebouwd en hoe dit raamwerk kan worden toegepast binnen ons fysiotherapeutisch handelen.
Doel en achtergrond van het raamwerk
In het beschikbare E-book beschrijven Mitchell en collega’s (2018) de ontwikkeling, het doel en de opbouw van het MCTF. Zoals hierboven beschreven vormt het raamwerk een brug tussen theorie en praktijk, waarbij het ondersteuning biedt binnen het onderzoeken, analyseren en interpreteren van musculoskeletale problematiek in de dagelijkse praktijk. Daarbij biedt het MCTF ook handvatten voor het maken van keuzes binnen het (fysiotherapeutisch) behandelplan waarbinnen de cliënt centraal staat.
Het MCTF vertrekt vanuit het gegeven dat musculoskeletale klachten die cliënten ervaren een multidimensionaal karakter hebben. Vaak zijn er factoren vanuit verschillende biologische, psychische en sociale dimensies die een rol spelen binnen het ontstaan en voortbestaan van deze klachten. Het inzichtelijk maken van deze factoren en hun onderlinge interacties, is van belang om een inschatting te kunnen maken van het te verwachte herstelproces en de benodigde hulpverlening.
Onderdelen en toepassing van het raamwerk
Het MCTF is opgebouwd uit tien onderdelen welke onderling met elkaar samenhangen. Binnen ieder onderdeel wordt gekeken naar welke factoren er een rol spelen binnen het musculoskeletale gezondheidsprobleem van de cliënt, maar ook op welke wijze en in welke mate. Door alle onderdelen te doorlopen en deze te wegen op basis van het verhaal van de cliënt, ontstaat er een persoonlijk profiel. Dit biedt de hulpverlener ondersteuning in het erkennen en begrijpen van de musculoskeletale klachten die de cliënt ervaart. Vervolgens kan er, in samenspraak met de cliënt, een passend behandelplan met behandeldoelen worden opgesteld.
Het MCTF start met het verhaal van de cliënt waarvanuit het gezondheidsprobleem in kaart wordt gebracht. Door te starten vanuit het onderdeel Individual’s Perspective biedt het de fysiotherapeut de mogelijk om de impact van de ervaren klachten op de verschillende levensdomeinen te begrijpen, en de verwachtingen van het behandeltraject in kaart te brengen. Vervolgens is het binnen het onderdeel Diagnosis van belang om de verschillende stappen van triage te doorlopen. Middels het uitvragen van rode vlaggen en van tekens en symptomen behorende tot specifieke aandoeningen binnen het verhaal van de cliënt, kan worden bepaald of het aspecifieke musculoskeletale klachten betreft (of niet). Binnen de onderdelen Stage of Disorder en Pain Features kan vervolgens geïnventariseerd worden binnen welk stadium en tijdlijn de musculoskeletale klachten vallen en wat de aard en de intensiteit van de ervaren pijnklachten betreft.
Kenmerkend voor het MCTF is dat er binnen het raamwerk veel aandacht is voor het in kaart brengen en begrijpen van de psychosociale factoren. Het onderdeel Psychosocial Considerations biedt de fysiotherapeut ondersteuning bij het in kaart brengen van cognitieve, affectieve en sociale factoren die een rol spelen binnen het gezondheidsprobleem van de cliënt. Zo kan worden begrepen en gewogen in welke mate de sociale omgeving van de cliënt, maar ook de illness beliefs (gedachten en ideeën over het gezondheidsprobleem) en ervaren emoties een rol spelen binnen het ontstaan en voortbestaan van de musculoskeletale klachten.
Ook de interne en externe leefwereld van de cliënt komen aan bod binnen het MCTF. Zo dient er stil gestaan te worden bij de mogelijke invloed van de werkcontext, als ook bij de factoren die samenhangen met de algehele gezondheid zoals genetische aanleg, co-morbiditeiten en medicatie gebruik (onderdelen Work Considerations en Whole Person Considerations). Binnen het onderdeel Lifestyle Considerations is er aandacht voor de mogelijke aanwezigheid en invloed van verschillende leefstijlfactoren, waaronder bewegen, voeding en slaap, die kunnen samenhangen met de pijnklachten van de cliënt. Daarbij reikt het raamwerk verschillende vragen en praktische hulpmiddelen aan die door de fysiotherapeut ingezet kunnen worden om deze dimensie in kaart te brengen. Binnen het onderdeel Functional Behaviours wordt er stil gestaan bij het functionele beweeggedrag van de cliënt als gevolg van de pijnklachten. Hierbij wordt gekeken naar beperkingen in het biopsychosociale beweeggedrag, maar wordt ook gewogen of het actuele beweeggedrag helpend of juist belemmerend is voor herstel. Op die manier kan, in samenspraak met de cliënt, worden overwogen wat de meest passende behandelstrategie of therapeutische interventie zal zijn.
Het doorlopen van alle MCTF-domeinen, helpt ons als fysiotherapeut recht te doen aan de vaak complexe, musculoskeletale gezondheidsproblemen waar cliënten mee kampen. Het helpt ons om de biopsychosociale factoren die van invloed zijn op de musculoskeletale klachten in kaart te brengen, te begrijpen en te wegen vanuit het verhaal van de cliënt. Daarnaast maakt het interacties tussen de verschillende domeinen zichtbaar en biedt het daarmee vervolgens handvatten voor het opstellen van een fysiotherapeutisch behandelplan. Toepassing van het MCTF vraagt aan de voorkant om wat verdieping in de onderliggende theorie en oefening binnen ons handelen. Uiteindelijk betaalt dit zich terug doordat het ons fysiotherapeutisch handelen vergemakkelijkt en de behandeling van cliënten met musculoskeletale klachten juist verrijkt.
[i] Mitchell, T., Beales, D., Slater, H., & O’Sullivan, P. 2018. Musculoskeletal Clinical Translation Framework: From Knowing to Doing (eBook).
