Als fysiotherapeut krijgen we vrijwel dagelijks te maken met cliënten die kampen met chronische musculoskeletale pijnklachten (chronische MSK pijn). Niet alleen de omvang maar meer nog de diversiteit en complexiteit van de ervaren problematiek binnen deze cliëntgroep vormen een belangrijke uitdaging voor onze fysiotherapeutische hulpverlening. Inmiddels is duidelijk dat chronische MSK pijn gezien kan worden als een biopsychosociaal probleem waarbinnen allerlei biologische, contextuele, cognitieve en emotionele factoren een rol spelen. Vanuit onderzoek is gebleken dat o.a. pain beliefs, cognitie en gedrag belangrijke factoren zijn binnen de diagnose en behandeling van cliënten met chronische MSK pijn. Hoewel deze factoren een sterk individu specifiek karakter hebben, zijn er aanwijzingen voor overeenkomsten in pain beliefs, cognitie en gedrag op basis van etniciteit en culturele achtergrond. Het artikel van Orhan en collega’s geeft ons een inkijkje in de etnische en culturele overeenkomsten en verschillen die er zijn binnen de groep cliënten met chronische MSK pijn [i].
Doel van het onderzoek
In de systematic review van Orhan en collega’s (2018) zijn in totaal elf studies opgenomen die zijn verschenen tussen 1982 en 2016. Doel van het onderzoek was om vanuit bestaande literatuur te kijken naar etnische en culturele overeenkomsten en verschillen in pain beliefs, cognitie en gedrag bij cliënten met chronische MSK pijn. Hierbij valt op dat de hoeveelheid bestaand onderzoek, en daarmee het aantal opgenomen studies in deze review, beperkt is. Ook is het grootste deel van de studies uitgevoerd in de Verenigde Staten. Ondanks de verschillen tussen de Amerikaanse en Nederlandse cliëntpopulatie zijn er toch een aantal interessante zaken die vanuit deze review naar voren komen.
Verschillende copingstijlen
Orhan en collega’s beschrijven dat er verschillen bestaan in de hoeveelheid en de soort copingstrategieën die mensen hanteren om met hun pijnklachten om te gaan. Zo laat het onderzoek zien dat cliënten met een Afro-Amerikaanse achtergrond vaker gebruik maken van emotiegerichte copingstijlen. Het zoeken van afleiding, hopen, bidden en catastroferen lijken binnen deze groep vaak gehanteerde strategieën. Vanuit de literatuur worden deze copingstrategieën vaak beschreven als passief en inefficiënt omdat deze mogelijk negatieve invloed hebben op het algehele activiteitenniveau. Uit een Portugees-Amerikaans onderzoek bleek dat cliënten in de VS vaker gebruik maakten van cognitieve copingstijlen zoals het negeren van de klachten, rust nemen, afleiding zoeken en catastroferen. Daarentegen maakten de Portugese cliënten vaker gebruik van gedrag activerende coping waarbij ze dagelijkse activiteiten juist voortzetten en gebruik maakten van oefeningen en stretching om pijnklachten te verminderen.
Pain beliefs & Self-efficacy
Ook blijken er verschillen te zijn in pain- en illness beliefs tussen verschillende etnische en culturele groepen. Zo blijkt uit een onderzoek bij mensen met fibromyalgie dat Nederlandse deelnemers positiever aankeken tegen hun situatie en de controleerbaarheid van de pijnklachten in vergelijking met de Spaanse deelnemers. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het hanteren van positieve pain- en illness beliefs bijdraagt aan een verbeterd dagelijks functioneren en een hogere therapietrouw. Daarentegen leiden negatieve, angstige en zelfs vermijdende beliefs juist tot lagere behandeluitkomsten en hogere pijnscores. Een vergelijkende studie tussen Nieuw-Zeeland en de VS laat zien dat cliënten uit Nieuw-Zeeland een sterkere interne locus of control en een hogere verwachting van hun eigen gezondheid hadden. Hierdoor waren zij minder afhankelijk van de zorg door gezondheidsprofessionals. Een studie tussen Afro-Amerikanen en Kaukasische cliënten laat zien dat deze laatste groep ervaart zelf meer invloed op de gevoelde pijnklachten te hebben (hogere self-efficacy). Een hoge self-efficacy lijkt geassocieerd met beter fysiek functioneren, betere werkprestaties en betere gezondheidservaring.
Conclusie & Aanbevelingen
Hoewel er beperkt onderzoek is gedaan, lijken er wel degelijk etnische en culturele overeenkomsten en verschillen te bestaan in pain beliefs en hieruit voortkomend gedrag. Wanneer we dit vertalen naar ons fysiotherapeutisch handelen is het op de eerste plaats van belang om hier voldoende aandacht voor te hebben. Des te meer omdat recent onderzoek laat zien dat pain beliefs en cognitie belangrijke factoren zijn binnen de prognose van chronische MSK pijn[i]. Bestaande vragenlijsten zoals de Illness Perception Questionnaire (IPQ) en de Coping Strategies Questionnaire (CSQ) zijn geschikt om pain beliefs en gehanteerde copingstijlen in kaart te brengen. Vervolgens is het niet alleen belangrijk om ons bewust te zijn van mogelijke etnische en culturele invloed op pain beliefs en copingstijl, maar belangrijker nog is het om dit met de cliënt bespreekbaar te maken. Op die manier kunnen onderlinge verwachtingen over de pijnklachten, het herstel en de fysiotherapeutische behandeling beter worden afgestemd. Orhan en collega’s onderstrepen daarbij het belang van verhoogde culturele sensitiviteit op het gebied van pijn educatie en behandelinterventies. Het advies is dan ook om hier bij de invulling en uitvoering van de fysiotherapeutische behandeling voldoende rekening mee te houden.
[i] Martinez-Calderon J, Zamora-Campos C, Navarro-Ledesma S, Luque-Suarez A. The Role of Self-Efficacy on the Prognosis of Chronic Musculoskeletal Pain: A Systematic Review. The Journal of Pain. 2018;19(1):10-34.
[ii] Orhan C, Van Looveren E, Cagnie B, Mukhtar NB, Lenoir D, Meeus M. Are Pain Beliefs, Cognitions, and Behaviors Influenced by Race, Ethnicity, and Culture in Patients with Chronic Musculoskeletal Pain: A Systematic Review. Pain Physician Journal. 2018;21(6):541-558.
